[Artikel bijgewerkt op 11/09/2023]
Hyperfagie, ook bekend als polyfagie, is een ernstige eetstoornis. Het wordt gekenmerkt door overmatige voedselconsumptie. Mensen die aan deze stoornis lijden, eten meer dan nodig is om aan de energiebehoefte van hun lichaam te voldoen. Deze overmatige voedselconsumptie kan een groot deel van de tijd van de persoon in beslag nemen, wat leidt tot onderbrekingen in de dagelijkse activiteiten.
Voordat je verder leest
Ik ben geen expert op dit gebied, maar ik heb een passie voor voeding en gezondheid.
De artikelen die je op mijn site vindt, zijn het resultaat van diepgaand onderzoek dat ik graag met je wil delen. Ik wil echter benadrukken dat ik geen gezondheidsdeskundige ben en dat mijn advies in geen geval dat van een gekwalificeerde arts mag vervangen. Ik ben er om je te begeleiden, maar het is belangrijk dat je een professional raadpleegt voor specifieke vragen of medische problemen. Jouw welzijn is belangrijk. Zorg er dus voor dat je de juiste deskundigen raadpleegt en zorg zo goed mogelijk voor jezelf.
Mensen met een eetbuienstoornis eten sneller dan normaal en stoppen pas als ze zich fysiek ongemakkelijk voelen. Als de aandoening onbehandeld blijft, kan dit leiden tot problemen zoals obesitas, diabetes, hart- en vaatziekten, kanker, beroerte en dementie.
Wat is eetbuien?
Hyperfagie is een toename van de eetlust, die leidt tot de consumptie van meer voedsel dan normaal. Dit fenomeen kan tijdelijk of permanent zijn en kan soms obsessief zijn. Een ongecontroleerde drang om grote hoeveelheden voedsel te consumeren tijdens de maaltijd of daarbuiten kan duiden op een ernstige eetstoornis (overeten, boulimia nervosa en nachtelijk eetsyndroom).
Deze stoornis verschijnt meestal niet in de vroege kinderjaren. Net als andere obsessieve gedragingen verschijnt hyperfagie aan het einde van de kleuterjaren. Hyperfagie kan het gevolg zijn van overeten, een eetstoornis die leidt tot de consumptie van grote hoeveelheden voedsel in de kortst mogelijke tijd.
Mensen die lijden aan hyperfagie eten over het algemeen niet één bepaald voedingsmiddel, met een voorkeur voor onder andere snoep, snacks, gefrituurd voedsel en fruit. Deze aandoening verwoest de gezondheid van de patiënt.
Episoden van polyfagie kunnen voorkomen tijdens de zwangerschap, maar deze vorm wordt over het algemeen cultureel geaccepteerd en verwacht, hoewel het niet echt gezond is voor de moeder of het kind. Samen met polydipsie (verhoogde dorst) en polyurie (veelvuldig overmatig urineren) is eetbuien een van de drie belangrijkste symptomen van diabetes.
Het meest opvallende teken van hyperfagie is zwaarlijvigheid, een aandoening die soms in verband wordt gebracht met tal van gezondheidsproblemen, zoals diabetes en hartproblemen. De diagnose bestaat uit het zoeken naar de oorzaak. De behandeling is erop gericht om de oorzaak van eetbuien onder controle te krijgen of weg te nemen. Eetrevalidatie is essentieel bij het omgaan met deze stoornis. Het gebruik van bepaalde medicijnen kan ook nuttig zijn, net als psychologische begeleiding.
Wat veroorzaakt eetbuien?
Hyperfagie is op zichzelf geen ziekte. Het is een symptoom van andere ziekten. Verschillende stoornissen kunnen leiden tot hyperfagie.
Psychologische en psychiatrische stoornissen
Psychische aandoeningen zijn de belangrijkste oorzaak van hyperfagie. Deze stoornis kan gepaard gaan met bepaalde ziekten van het centrale zenuwstelsel, zoals :
- gangliocytoom
- astrocytoom
- boulimia,
- Kleine-Levin-syndroom
- syndroom van Frohlich
- ziekte van Parkinson,
- angststoornissen
- depressie
- en schizofrenie.
Medicijnen
Het gebruik van bepaalde medicijnen kan deze aandoening ook veroorzaken. Hieronder vallen corticosteroïden, antidepressiva en neuroleptica.
Hyperthyreoïdie
Hyperthyreoïdie, een van de belangrijkste lichamelijke oorzaken van eetbuien, is een aandoening waarbij de schildklier te hoge hoeveelheden hormonen produceert. Deze hormonen zijn voornamelijk verantwoordelijk voor de stofwisseling, een chemisch proces waarbij calorieën uit voedsel worden omgezet in bruikbare energie voor de behoeften van het lichaam.
Iemand wiens schildklier een grote hoeveelheid hormonen produceert, kan zich hongeriger voelen dan normaal, omdat zijn lichaam denkt dat het meer voedsel nodig heeft om energie te produceren. Andere symptomen zijn overmatig zweten, gewichtsverlies, nervositeit, haaruitval en slaapproblemen.
Hypoglykemie
Een andere mogelijke lichamelijke oorzaak van hyperfagie is hypoglykemie, een medische aandoening die een ongewoon lage hoeveelheid suiker in de bloedbaan veroorzaakt. Het lichaam haalt de meeste energie uit suiker in het bloed.
Minder suiker in het bloed dan normaal kan leiden tot een verlangen naar meer voedsel. Hypoglykemie kan worden veroorzaakt door een nierziekte, alcoholisme, alvleeskliertumoren, diabetes of honger.
Slaapstoornissen
Slaaptekort is een andere risicofactor voor overgewicht en obesitas. Slaap beïnvloedt de niveaus van twee hormonen, leptine en ghreline, die gevoelens van honger en verzadiging regelen. Leptine vertelt je hersenen dat je genoeg hebt gegeten.
Zonder voldoende slaap verlagen je hersenen de hoeveelheid leptine en verhogen ze de hoeveelheid ghreline, een eetlustopwekker. De stroom van deze hormonen kan het nachtelijke snacken verklaren of waarom sommige mensen ’s avonds laat te veel eten.
Stress
Als je gestrest bent, produceert je lichaam grote hoeveelheden cortisol. Cortisol kan honger opwekken. Eten kan in sommige gevallen een emotionele reactie op stress zijn. Als je gestrest bent, kun je gaan eten om te proberen de negatieve emoties te overwinnen.
Je kunt dit bewust of onbewust doen. Stress kan ook lichamelijke symptomen veroorzaken, zoals gebrek aan energie, onverklaarbare pijn, slapeloosheid, regelmatige verkoudheid en maagklachten.
Overeten
Als je te veel voedingsmiddelen eet die ongezonde suikers en vetten bevatten, kun je snel na je laatste maaltijd weer een hongergevoel krijgen. Voedingsmiddelen zoals wit brood en junkfood bevatten geen verzadigende voedingsstoffen zoals vezels en eiwitten.
Premenstrueel syndroom
Hormonale veranderingen die gepaard gaan met de menstruatiecyclus van een vrouw kunnen leiden tot intense trek vlak voor de menstruatie. Pieken in oestrogeen en progesteron en een afname van serotonine kunnen leiden tot intense trek in koolhydraten en vetten.
Andere symptomen van PMS zijn prikkelbaarheid en stemmingswisselingen, een opgeblazen gevoel, winderigheid, vermoeidheid en diarree.
Diabetes
Hoewel er veel oorzaken zijn van polyfagie, is er een nauw verband tussen polyfagie en diabetes. Diabetes tast het vermogen van het lichaam aan om glucose te gebruiken en de bloedsuikerspiegel te reguleren.
Suiker in het bloed is nodig om de lichaamscellen hun werk te laten doen. Wanneer de bloedsuikerspiegel laag is, kunnen mensen een hongergevoel krijgen. Omdat glucose bij mensen met diabetes niet goed wordt gebruikt, kunnen ze zelfs na het eten een hongergevoel houden.
Om polyfagie bij mensen met diabetes tegen te gaan, kunnen patiënten hun arts en diëtist om hulp vragen. Om het risico op overeten en gewichtstoename te vermijden, kan de diëtist dieetplannen voorschrijven die het aantal calorieën verminderen en de maaltijden in evenwicht brengen om een goede voeding te garanderen.
In wezen zal een diabetespatiënt met polyfagie de hele dag door veel kleine maaltijden eten. Dit helpt de symptomen van polyfagie te verminderen en herhaling te voorkomen.
Het gebruik van insuline kan ook helpen om polyfagie te bestrijden. Dit moet natuurlijk gebeuren onder het toeziend oog van een arts. Omdat elk geval van diabetes anders is, hangt het gebruik van insuline af van het oordeel van de arts.
Prader-Willi-syndroom
Prader-Willi syndroom is een zeldzame genetische aandoening die een aantal lichamelijke, geestelijke en gedragsproblemen veroorzaakt. Een belangrijk kenmerk van het Prader-Willi syndroom is een constant hongergevoel, dat meestal rond de leeftijd van 2 jaar begint.
Deze constante honger leidt ertoe dat de patiënt heel vaak eet en grote porties binnenkrijgt. Er kan ongewoon foerageergedrag ontstaan, zoals het hamsteren van voedsel, of het eten van diepvriesvoedsel of zelfs afval.
Mensen met het Prader-Willi syndroom willen constant eten omdat ze zich nooit vol voelen (hyperfagie) en hebben over het algemeen moeite om hun gewicht onder controle te houden. Veel complicaties van het Prader-Willi syndroom zijn het gevolg van overgewicht.
Symptomen van eetbuien
Hyperfagie is een syndroom dat wordt gekenmerkt door de consumptie van grotere hoeveelheden vast voedsel. De patiënt eet over het algemeen zeer grote maaltijden en eet tussen de maaltijden door. Ze drinken grote hoeveelheden vloeistoffen, vooral vloeistoffen die veel koolhydraten bevatten (koolzuurhoudende dranken, sappen, thee of koffie met veel suiker).
Mensen met polyfagie hebben de neiging om eetbuien te hebben, soms zelfs ’s nachts. Ze snoepen soms de hele dag door. In tegenstelling tot boulimia gaan patiënten echter niet over tot zelfopgewekt braken.
Overmatige honger
Het belangrijkste symptoom van polyfagie is overmatige honger, die niet verdwijnt door gewoon meer te eten of regelmatiger te eten dan normaal. Als je je zorgen maakt over een plotselinge toename van je eetlust, moet je je arts raadplegen. Hij of zij zal je onderzoeken om te zien of je honger een symptoom is van een andere medische aandoening.
Polyurie
Polyurie wordt veroorzaakt wanneer een teveel aan glucose wordt uitgescheiden in de urine. De nieren zijn niet langer in staat om de glucose die ze filteren vast te houden. Het dorstgevoel, dat soms bijna constant is, wordt veroorzaakt door vochtverlies als gevolg van veel en overvloedig urineren. De overdreven eetlust wordt veroorzaakt door het gebrek aan energie in de weefsels, die niet in staat zijn om de benodigde hoeveelheden glucose binnen te krijgen.
Type 1 diabetes mellitus
Bij diabetes mellitus type 1 treden de symptomen van polyfagie min of meer plotseling op en zijn ze over het algemeen zeer intens. Als gevolg hiervan worden mensen met dit type diabetes vaak erg mager, tenzij ze de juiste behandeling krijgen. Ze kunnen ook een typische staat van zwakte ervaren.
Diabetes mellitus type 2
Bij diabetes mellitus type 2 treden de symptomen van hyperfagie geleidelijk op. Ze kunnen moeilijk te diagnosticeren zijn, vooral bij mensen met obesitas.
Behandeling van eetbuien
Eetbuien zijn eerder een symptoom dan een stoornis op zich. De behandeling bestaat daarom uit het behandelen van de onderliggende stoornis. De behandeling van polyfagie varieert dus afhankelijk van de oorzaak.
Medicatie
Voor sommige mensen is overmatige honger of dorst de eerste indicatie die ze hebben van een onderliggende fysiologische aandoening, dus artsen kunnen bloed- en andere tests uitvoeren om mogelijke gezondheidsproblemen uit te sluiten.
Sommige patiënten hebben ziekenhuisbehandeling of medische zorg nodig als boulimia gezondheidsproblemen heeft veroorzaakt.
Psychotherapie
Als een arts de onderliggende lichamelijke oorzaak niet kan vinden, kan hij of zij de patiënt doorverwijzen naar een specialist op het gebied van geestelijke gezondheid. De behandeling voor eetbuien is gericht op het stabiliseren van de patiënt, het bestrijden van de stressfactoren die bijdragen aan boulimia en het werken aan het lichaamsbeeld.
Als eetbuien het gevolg zijn van depressie, angst of andere psychische aandoeningen, richten psychotherapeuten zich op het behandelen van de onderliggende factoren die eetbuien veroorzaken in plaats van op het symptoom zelf.
Psychotherapie is de voorkeursbehandeling voor polyfagie. Een van de gebruikte benaderingen is bewustmaking van de patiënt. Aangezien veel van de handelingen die aan de ziekte ten grondslag liggen onbewust zijn, kan de patiënt zich bewust worden van zijn of haar eigen moeilijkheden en proberen deze uit de weg te ruimen.
De arts kan de patiënt ook helpen om zijn angst te overwinnen, omdat er vaak een oncontroleerbaar angstgevoel aan de basis van het probleem ligt. Psychotherapie helpt de patiënt dus om situaties die spanning veroorzaken te overwinnen.
Een andere benadering is het herstellen van het zelfvertrouwen door middel van cognitieve gedragstherapie. De persoon krijgt weer zelfvertrouwen. Ze leren beter met anderen om te gaan en spanningen in hun omgeving te verminderen. Op deze manier kunnen ze van hun obsessieve eetgewoonten afkomen.
Cognitieve gedragstherapie kan patiënten ook helpen om af te komen van de schaamtegevoelens die gepaard gaan met deze stoornis. Door zich meer bewust te worden van hun eigen moeilijkheden, kunnen ze hun zelfvertrouwen terugwinnen.
Gezond eten
Een gezond dieet en bewegingsprogramma kunnen ook helpen. Dit kan het hongergevoel onder controle houden, maar het kan ook gunstig zijn voor de onderliggende aandoeningen.