[Artikel bijgewerkt op 11/09/2023]
“Alle smaken zitten in de natuur”, en deze stelregel geldt des te meer als het om chocolade gaat. Chocolade, ooit een nobel product uit Zuid-Amerika, heeft zich door de eeuwen heen ontwikkeld tot een veelheid aan vormen, smaken en melanges, de een nog diverser dan de ander.
Maar er is nog steeds een debat gaande tussen pure en witte chocolade.
Deze twee chocolades verschillen enorm van elkaar, al was het maar qua kleur, uiterlijk en smaak. Donkere chocolade, die bekender en wijdverspreider is, roept onmiddellijk de bittere smaak en de kracht op van een chocolade waarvan de puurheid door kenners wordt geprezen. Zijn witte tegenhanger daarentegen heeft een veel zoetere smaak, maar wordt niet door iedereen in de chocoladewereld geprezen. Sommigen vinden hem zelfs die naam niet waardig.
Waar komt het verschil tussen deze twee chocolades vandaan? Zijn er overeenkomsten in hun samenstelling en voeding? En wat ligt er aan de basis van dit uitgesproken verschil in smaak?
Dit zijn slechts enkele van de vragen die we zullen proberen te beantwoorden, altijd met het oog op het maken van zo goed mogelijk geïnformeerde keuzes op dagelijkse basis.
Historische achtergrond en samenstelling van pure en witte chocolade
Hoewel recente archeologische studies lijken aan te tonen dat het gebruik van cacaobonen teruggaat tot meer dan duizend jaar voor Christus, was het pas in de 16e eeuw, toen het product naar Europa werd geïmporteerd, dat mensen cacaobonen begonnen te mengen met melk en suiker om de natuurlijke bitterheid van dit exotische product te verzachten.
In die tijd werd chocolade geserveerd als drank en het duurde tot de jaren 1700 voordat chocolade in vaste vorm werd geconsumeerd, zoals we dat vandaag de dag doen. Door het gebruik van molens kon de cacaoboter worden geëxtraheerd, waardoor de chocolade zijn stijve uiterlijk behield.
Het duurde echter tot 1821 voordat de eerste reep pure chocolade verscheen, geproduceerd door het Engelse bedrijf Cadbury.
Toen kwam de handel in chocoladerepen pas echt op gang. Pure chocolade zoals we die vandaag kennen, wordt gemaakt van een precieze mix van cacaopasta, suiker en cacaoboter (in verschillende hoeveelheden). Een product kan ‘chocolade’ worden genoemd als het gemaakt is van minstens 35% cacao (in pastavorm), maar repen met minder dan 44% cacao zijn zelden op de markt te vinden.
Cacao is de basis van pure chocolade, die een zeer hoog percentage cacao bevat. En het is deze cacaopasta die het verschil uitmaakt tussen pure chocolade en het product dat bekend staat als witte chocolade.
In feite is witte chocolade tot op zekere hoogte de vrucht van het toeval. Het werd uitgevonden in de jaren 1930 door het Zwitserse bedrijf Nestlé, dat graag een bestemming wilde vinden voor het overschot aan cacaoboter van zijn chocoladeproductie.
Witte chocolade werd gemaakt door cacaoboter te mengen met melkpoeder en suiker. Witte chocolade bevat geen gram cacao, en dat is het verschil met pure chocolade. Dit geeft het zijn witachtige kleur, die in geen enkele andere chocoladesoort voorkomt, en het verwijdert ook de bitterheid die kenmerkend is voor chocolade.
Het is precies dit punt dat het onderwerp is van discussie onder chocoladeliefhebbers. Sommigen vinden het moeilijk om witte chocolade als echte chocolade te beschouwen, omdat chocolade per definitie gekenmerkt wordt door zijn cacaogehalte… en witte chocolade bevat helemaal geen cacao!
Vergelijking van de voedingswaarde van pure en witte chocolade
De beschikbare voedingsinformatie over zowel pure als witte chocolade varieert van bron tot bron, omdat niet alle repen pure en witte chocolade dezelfde verhoudingen van elk ingrediënt bevatten. Deze vergelijking zal dus voornamelijk gebaseerd zijn op gemiddelden.
Commerciële pure chocolade kan variëren van 44% tot 100% cacao, maar voor deze vergelijking kiezen we pure chocolade met een cacaogehalte tussen 70 en 85%.
De vergelijking van macronutriënten (en vezels) wordt weergegeven in de volgende tabel:
Voedingswaarde / 100g | Pure chocolade | Witte chocolade |
Energie | 631 kcal | 551 kcal |
Vet | 53g | 32g |
Waarvan verzadigd | 32g | 19.6g |
Koolhydraten | 25g | 57.7g |
Waarvan suiker | 21g | 57.1g |
Eiwit | 8g | 8g |
Voedingsvezels | 10g | 0g |
Uit de analyse van deze tabel blijkt dat pure chocolade interessanter is puur vanuit voedingsoogpunt. Pure chocolade bevat bijna 3 keer minder suiker dan witte chocolade, maar is veel vetter. Toch is het aandeel verzadigde vetzuren in deze twee soorten chocolade vergelijkbaar, met ongeveer 60% van het totale vetgehalte.
Het eiwitgehalte is hetzelfde voor deze twee voedingsmiddelen, ook al zijn ze niet precies hetzelfde van aard, waarbij een deel van het eiwit in witte chocolade afkomstig is van de melk die nodig is om het te maken.
Merk op dat witte chocolade, in tegenstelling tot pure chocolade, absoluut geen voedingsvezels bevat, die onder andere een rol spelen bij het reguleren van de darmtransit, verzadiging en biologische beschikbaarheid van voedingsstoffen.
Het is echter niet zozeer om zijn macronutriënten dat chocolade uit voedingsoogpunt interessant is, maar eerder om de mineralen die het bevat.
Eerst en vooral is pure chocolade een uitstekende bron van magnesium, ideaal voor de botvorming, het immuunsysteem en de replicatie en distributie van DNA. Pure chocolade bevat 150 mg magnesium per 100 g, terwijl de ADH voor mannen 420 mg en voor vrouwen 360 mg is. Witte chocolade daarentegen kan niet bogen op een dergelijk voordeel en bevat slechts 25mg per 100g.
Wat calcium betreft, is pure chocolade helaas een zeer slechte bron (ongeveer 20mg/100g), maar dit is niet het geval met witte chocolade, die bijna 250mg per 100g bevat door de toevoeging van melk tijdens de productie, waardoor het een uitstekende bron is, samen met 230mg fosfor, wat de assimilatie van calcium bijna perfect maakt (Calcium/Fosfor verhouding van 1,1).
Ten slotte is kalium het3e belangrijke mineraal in chocolade: witte chocolade bevat 350 mg per 100 g en pure chocolade 700 mg, in gedachten houdend dat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid ongeveer 400 tot 600 mg bedraagt.
We kunnen besluiten met toe te voegen dat pure chocolade flavonoïden bevat, een polyfenolmolecuul met antioxiderende, anticoagulerende en antidepressieve eigenschappen. Deze flavonoïden helpen oxidatieve stress bestrijden en voorkomen de ontwikkeling van hart- en vaatziekten en kanker.
Het is een eenvoudige manier om zaken met plezier te combineren!
Franse drinkgewoonten
Wat zijn de consumptiegewoonten van de Fransen? Uit een enquête die in 2013 werd uitgevoerd door LH2 (een opiniepeilingsinstituut) bleek hoe groot de jaarlijkse consumptie van chocolade ongeveer was en welke soorten chocolade men in Frankrijk kocht.
Het lijkt erop dat pure chocolade over het algemeen meer wordt geconsumeerd dan witte chocolade: 61% van de Fransen zegt minstens één keer per jaar witte chocolade te eten, wat nog steeds een respectabel cijfer is als je bedenkt dat het cijfer voor pure chocolade 84% is.
Het is echter belangrijk om te benadrukken dat deze consumptie niet regelmatig is, aangezien slechts 12% van de Fransen minstens één keer per week witte chocolade eet, tegenover 51% voor pure chocolade.
In totaal consumeert elke Fransman gemiddeld iets meer dan 7 kg chocolade per jaar, alle soorten chocolade samengenomen. Dit komt neer op ongeveer 20 g chocolade per dag, of 2 middelgrote vierkanten. Al met al een redelijke hoeveelheid, vooral als u de tijd neemt om van elk vierkantje te genieten en, zoals gewoonlijk, het plezier in eten voorop stelt.
En jij, pure chocolade of witte chocolade?