[Artikel bijgewerkt op 11/09/2023]
Wat als we, in plaats van de voedingsmiddelen te demoniseren die we graag eten maar die, in overmaat, onze taille kunnen beschadigen, zouden beginnen ervan te genieten met de mate die we zo graag willen?
Voordat je verder leest
Ik ben geen expert op dit gebied, maar ik heb een passie voor voeding en gezondheid.
De artikelen die je op mijn site vindt, zijn het resultaat van diepgaand onderzoek dat ik graag met je wil delen. Ik wil echter benadrukken dat ik geen gezondheidsdeskundige ben en dat mijn advies in geen geval dat van een gekwalificeerde arts mag vervangen. Ik ben er om je te begeleiden, maar het is belangrijk dat je een professional raadpleegt voor specifieke vragen of medische problemen. Jouw welzijn is belangrijk. Zorg er dus voor dat je de juiste deskundigen raadpleegt en zorg zo goed mogelijk voor jezelf.
Waarom deze strijd?
Omdat daar het dilemma ligt… in de hoofden van veel mensen die willen afvallen, is matiging met nul beperkingen en nul excessen, maar de juiste balans is niet zo voor de hand liggend. We hebben wel eens gehoord dat je om af te vallen jezelf moest beperken en zetmeelrijk voedsel, zoals brood, pasta en aardappelen, moest schrappen. Dan was er de jacht op vet, met de komst van magere boters, lightkazen en 0%-yoghurts. In het verleden was veel voedingsadvies gebaseerd op verboden en beperkingen, met de belofte dat het beheersen van onze eetwensen zou worden beloond met het figuur van onze dromen.
Sinds meer dan tien jaar hebben diëtisten (tenminste degenen waar ik er een van ben) echter duidelijk begrepen dat overmatige controle over voeding, eindeloze beperkingen en verboden gedoemd zijn te mislukken. Natuurlijk is het duidelijk dat dit soort zeer restrictieve diëten effectief zijn op de korte termijn: de kilo’s gaan eraf, de weegschaal gaat omlaag en je lichaamsmaten gaan omlaag. Maar op de middellange en lange termijn verdwijnen de resultaten: door ontbering en ontzegging van genot komen de verlangens terug in de vorm van hunkeringen, dwangmatigheden en de behoefte om ‘los te laten’.
Verbod als waarde van (on)effectiviteit
Veel mensen hebben dit ervaren en sommigen hebben zich op dit soort diëten ingesteld en ‘jojo-en’. Je zou denken dat ze, terwijl ze (steeds meer) gewicht verliezen en weer aankomen, zelf tot de conclusie zouden komen dat wat al jaren niet werkt en waardoor ze onophoudelijk weer aankomen, niet effectief is. Ze zouden dan moeten nadenken over het veranderen van tactiek en zich realiseren dat genot redenen heeft die de rede negeert, en dat het uiteindelijk altijd zal winnen van verboden. Het zou dan verstandig zijn om over te gaan op het aanleren van matigheid… Ja, maar… In de chirurgie zien we verzoeken als “Je moet heel streng voor me zijn; verbied me kaas want ik kan niet zomaar een stukje eten; ik gooi alles weg wat me verleidt want ik ben niet in staat om mezelf te beheersen; verban suiker uit mijn dieet want het is mijn vijand…”.
En inderdaad, zoals de heilige Augustinus zei: “geheelonthouding is gemakkelijker dan volmaakte matiging”. En het geeft… illusoire resultaten. Later hoor je dan: “Ik kan het niet meer, ik begrijp het niet. Eerst ging het prima zonder, maar nu is het te veel voor me, ik kan het niet weerstaan” En ja… want dat is het vergeten van onze menselijke natuur: achter elk verbod schuilt een misstap. Hoe strenger de grenzen die we stellen, hoe meer we ze willen doorbreken…
Dus wat moeten we doen?
Volgens mij is het een kwestie van een evenwicht opbouwen op basis van kleine onevenwichtigheden, waardoor we niet langer de behoefte voelen om te overtreden. Op deze manier zullen al deze kleine onevenwichtigheden het mogelijk maken om een veel grotere onevenwichtigheid te vermijden en de onderliggende behoefte te respecteren: plezier!
Natuurlijk doet dit niet de beloften die wonderdiëten gewoonlijk doen, en ik kan je niet beloven dat je vijf kilo zult afvallen in een week. Toegegeven, je hebt misschien meer geduld nodig voordat je de eerste resultaten ziet. Aan de andere kant kan ik je wel een verstandige verzoening met eten garanderen.
Ik nodig je uit om “op dieet te gaan” door echte boter op je toast te smeren maar het wel goed uit te smeren, om chocomel als dessert te blijven eten maar half zoveel als voorheen, om pasta carbonara te blijven eten maar met minder room en meer groenten, om naar restaurants te blijven gaan maar zorg ervoor dat je een uitgebalanceerd gerecht kiest voordat je een lekker dessert kiest, om een aperitiefje te nemen met vrienden maar beperk de chips. Ontzeg jezelf niets, maar wees overal alert op. Het heeft geen zin om te veel te eten en buitensporig te zijn, om jezelf vervolgens te onthouden en weer af te glijden naar buitensporigheid.
Als je een of twee chocolaatjes eet als je daar zin in hebt, maar niet meer dan dat, stuur je die hunkering niet als frustratie terug naar de kast. En nog beter, als je jezelf volgens je eigen criteria (wat, hoe vaak) kleine overtredingen en genot toestaat, dan breng je jezelf niet langer in een ongemakkelijke zone.
Laten we ophouden “wat goed is” te stigmatiseren als schadelijk voor je figuur.
En laten we eten leren kennen: afslanken doe je met plezier, niet per se door te stomen of te koken. Hier zijn een paar uitgebalanceerde gerechten die jammer zouden zijn om te missen, maar die de meeste mensen ‘op dieet ‘ vermijden: lasagne, gekonfijt lamsvlees, chili con carne, herderstaart, gratin dauphinois, rundvlees met wortelen, pot au feu, hartige of zoete pannenkoeken… Het hangt allemaal af van het recept, het soort vet, de verhoudingen, de onnodige toevoegingen en de hoeveelheden.
Geheelonthouding houdt de belofte in van wat volmaakte matiging niet inhoudt, en onthouding zelf is soms gemakkelijker te bereiken, omdat matiging een bepaalde hoeveelheid inspanning en bewustzijn vereist. Het begint allemaal met het inventariseren van je voedselinname, het benadrukken van wat je problemen geeft en vervolgens het aanpassen van een strategie om je te helpen een milde oplossing te vinden. Alle veranderingen die je aanbrengt moeten in de loop van de tijd worden volgehouden en moeten daarom voorzichtig worden geïntegreerd, want geen enkel lichaam is ontworpen om plotselinge veranderingen te ondergaan, vooral niet als ze een bron van frustratie zijn. Laten we dus met plezier vooruit gaan.