[Artikel bijgewerkt op 11/09/2023]
Dwangmatig eten wordt vaak weggestopt uit bescheidenheid of angst, maar beschadigt onze relatie met voedsel en kan wijzen op een emotionele stoornis of malaise. Omdat ze onbegrepen zijn, durven mensen die eraan lijden niet altijd hun omgeving in vertrouwen te nemen of contact op te nemen met een professional. Maar hoe eerder ze worden behandeld, hoe effectiever de behandeling.
Voordat je verder leest
Ik ben geen expert op dit gebied, maar ik heb een passie voor voeding en gezondheid.
De artikelen die je op mijn site vindt, zijn het resultaat van diepgaand onderzoek dat ik graag met je wil delen. Ik wil echter benadrukken dat ik geen gezondheidsdeskundige ben en dat mijn advies in geen geval dat van een gekwalificeerde arts mag vervangen. Ik ben er om je te begeleiden, maar het is belangrijk dat je een professional raadpleegt voor specifieke vragen of medische problemen. Jouw welzijn is belangrijk. Zorg er dus voor dat je de juiste deskundigen raadpleegt en zorg zo goed mogelijk voor jezelf.
Eetdwang? Waar hebben we het precies over?
Bij dwangmatig eten denken we vaak aan een eetstoornis die vrij bekend is in onze samenleving: boulimia.
Maar het is belangrijk om onderscheid te maken tussen de 2:
Er is sprake van eenboulimia-aanval wanneer iemand grote hoeveelheden voedsel eet, niet noodzakelijk uit eigen keuze, met een gevoel van controleverlies en geen plezier in eten, regelmatig gevolgd door compensatiegedrag: calorierestrictie, braken, laxeermiddelen nemen, vasten, intensieve sportsessies, etc. Mensen die lijden aan boulimia hebben vaak een gewicht dat als ‘normaal’ wordt beschouwd (BMI tussen 18,5 en 25).
Wanneer er geen compenserende gedragingen zijn, wordt de aandoening boulimische hyperfagie genoemd.
Compulsief eten komt overeen met het eten van geselecteerd voedsel, met het idee van voedselplezier, met of zonder de ontwikkeling van compenserend gedrag. Mensen met dwangmatig eten hebben vaak overgewicht.
Het belangrijkste verschil, afgezien van de hoeveelheid geconsumeerd voedsel, is de notie van eetplezier.
Boulimia is een echte eetstoornis, terwijl dwangmatig eten meer lijkt op wat we “ongeordend eten” zouden kunnen noemen. Zelfs als de symptomen van een eetstoornis minder ernstig zijn dan die van een eetstoornis, vereisen ze nog steeds een uitgebreide behandeling (diëtisch, psychologisch, emotioneel, enz.).
Wat zijn de oorzaken van dwangmatig eten?
Er zijn verschillende mogelijke oorzaken, afzonderlijk of gecombineerd:
- Een gebrek aan calorieën: wanneer een dieet te restrictief is, met maaltijden die te licht zijn en het lichaam niet de juiste hoeveelheid calorieën leveren. Dit gebrek aan calorieën leidt tot impulsief eten, bijna oncontroleerbare impulsen op bepaalde momenten van de dag, of het gevoel niet te kunnen stoppen met eten.
- Cognitieve beperking : proberen te controleren wat je eet en hoe je eet om gewicht te verliezen of het eraf te houden.
- Een slecht eetpatroon: maaltijden die te ver uit elkaar liggen, waardoor het hongergevoel vertienvoudigt en het risico op impulsiviteit tijdens de maaltijd toeneemt.
Het is vaak de ontevredenheid over het lichaam die leidt tot het invoeren van opzettelijk drastische diëten om snel gewicht te verliezen, wat kan leiden tot dwangmatig eten.
- Serotonine, bijgenaamd het “feel good hormoon “, kan minder worden afgescheiden door het lichaam als er dagelijkse stress is, waardoor het moeilijker wordt om een stapje terug te doen en tijd voor jezelf te nemen, in combinatie met slaapstoornissen en vermoeidheid. Dit alles kan ook leiden tot hunkering naar suiker, wat op zijn beurt kan leiden tot dwangmatig eten aan het eind van de middag, vooral als de lunch niet vol of niet voldoende is.
- Emoties beheersen: eten genereert onmiddellijk genot en kan door sommige mensen worden gebruikt om bepaalde emoties die ze niet willen voelen te ‘verdoven’: angst, een gevoel van leegte, bepaalde gevoelens of soms pijnlijke gedachten. Dwangmatig eten biedt onmiddellijke verlichting.
Dwangmatig eten: wat zijn de oplossingen?
De eerste stap is het achterhalen van de oorzaak , zodat de juiste behandelstrategie kan worden ingezet.
- Als je ontevreden bent over je lichaam en wilt afvallen, kun je een diëtist-voedingsdeskundige raadplegen om een geschikt dieet samen te stellen. Het doel is om weer voldoende te gaan eten met regelmatige maaltijden om de 4 tot 5 uur. Zorg ervoor dat je geen maaltijden overslaat en dat je voeding in balans is met een zetmeelinname bij elke maaltijd. Tegelijkertijd kun je ook werken aan je honger- en verzadigingsgevoel door bijvoorbeeld mindful te eten. Deze aanpak zal je helpen om dwangmatigheden te verminderen en rustiger af te vallen. Aarzel niet om contact op te nemen met een professional die getraind is in de psycho-gedragsmatige aanpak of een diëtist die gespecialiseerd is in eetstoornissen.
- In het geval van een serotoninetekort kan de diëtist-voedingsdeskundige je ook helpen door voedingsmiddelen aan te bevelen die rijk zijn aan tryptofaan om de afscheiding van serotonine te stimuleren, door je te begeleiden op het gebied van eetgewoonten, stress en slaap, en door je te leren hoe je voor jezelf kunt zorgen en je behoeften kunt respecteren. Al deze adviezen en vaardigheden zullen je helpen om dwanghandelingen te beperken en je beter te voelen. Diëtisten die zijn opgeleid in microvoeding kunnen je ook adviseren over de juiste voedingssupplementen als dat nodig is.
- Als je de indruk hebt dat je dwangmatige eetgewoonten nauw samenhangen met je emotionele en psychologische toestand: ze treden op als je down bent, overstuur, eenzaam, enz. Als je een eetdagboek bijhoudt waarin je je emoties noteert, kun je de factoren identificeren die je dwangmatig eetgedrag uitlokken of juist de factoren die je een goed gevoel geven. De psycholoog die CGT (cognitieve en gedragstherapie) beoefent en de gedragsdiëtist kunnen je hierbij ondersteunen.
Naast diëtetiek en/of psychologie kunnen ook andere aanvullende benaderingen interessant zijn:
- Sophrologie om emoties en stress te helpen beheersen.
- Hypnotherapie om je te helpen beter naar je eetsensaties te luisteren en ze te respecteren.
- Meditatie om stress te verminderen.
- Mindful eten om dwangmatigheden te verminderen.
Eetdwang beschadigt vaak onze relatie met eten. Eten zou altijd een moment van plezier en delen moeten zijn. Wanneer dit niet langer het geval is, kan de eenvoudige handeling van het eten een echte strijd worden.
Laat dwangmatig eten je dagelijkse leven niet dicteren, praat met iemand in je omgeving of met een professional in de gezondheidszorg. Het belangrijkste is om erover te praten, zodat je het heft in eigen handen kunt nemen en je welzijn geleidelijk kunt verbeteren.
Zorg goed voor jezelf.