Spijsverteringsproblemen: wat als het prikkelbare darmsyndroom is?

[Artikel bijgewerkt op 11/09/2023]

Wat is het prikkelbare darm syndroom?

Het prikkelbare darmsyndroom, ook bekend als functionele colopathie, is een veel voorkomende aandoening bij de algemene bevolking, maar wel een die vaak verkeerd wordt begrepen en onderschat. Tussen 10% en 20% van de Franse bevolking lijkt aan deze aandoening te lijden, maar slechts 15% van de patiënten raadpleegt hun arts hierover.

De aandoening wordt gekenmerkt door de volgende symptomen (volgens de ROME IV-criteria):

Buikpijn die minstens 6 maanden aanwezig is en minstens 1 dag/week optreedt gedurende de laatste 3 maanden. Ten minste 2 van de volgende criteria moeten geassocieerd zijn met de pijn:

• Relatie tussen pijn en defecatie ;
• Verandering in de frequentie van de ontlasting: constipatie in het geval van type C-syndroom, diarree in het geval van type D-syndroom en afwisseling van de 2 in het geval van gemengd syndroom;
• Veranderingen in de textuur van de ontlasting.

Als je last hebt van een van deze symptomen, is het raadzaam om met je huisarts of gastro-enteroloog te praten om andere pathologieën uit te sluiten.

Deze ziekte kan zeer invaliderend en ongemakkelijk zijn in het dagelijks leven, en heeft een impact op zowel het sociale als het professionele leven van patiënten.

Voeding speelt echter een zeer belangrijke rol en kan bij 75-80% van de patiënten minstens 50% van de symptomen verlichten.

De rol van voeding

De Monash University, een Australische universiteit en een referentie op het gebied van onderzoek naar het Prikkelbare Darm Syndroom, heeft de essentiële rol van voeding bij de behandeling van deze ziekte ontdekt.

Men heeft namelijk ontdekt dat bepaalde suikers, die niet gemetaboliseerd worden en slecht geabsorbeerd worden in de darm, darmzwelling veroorzaken door water aan te trekken en snel de vorming van gas uit te lokken wanneer ze gefermenteerd worden door darmbacteriën. Dit veroorzaakt pijn, een opgeblazen gevoel, krampen en transitproblemen. Meestal verschijnen deze symptomen 30 minuten tot 2 uur na het eten van het voedingsmiddel of de voedingsmiddelen die niet worden verdragen.

Deze suikers worden FODMAPs genoemd voor :

• F = Fermenteerbaar ;
• O = Oligo. Ook bekend als fructanen en galactanen;
• D = Di. Beter bekend als lactose;
• M = Monosachariden. Beter bekend als fructose;
• A = En ;
• P = Polyolen: xylitol, maltitol, mannitol en sorbitol.

Het protocol dat door het onderzoekscentrum wordt voorgesteld, bestaat uit 3 fasen:

• Een vermijdingsfase, waarbij alle voedingsmiddelen die rijk zijn aan FODMAPs drastisch worden verminderd;
• Een geleidelijke herintroductiefase waarin voedingsmiddelen rijk aan FODMAPs één voor één opnieuw worden geïntroduceerd om individuele toleranties en gevoeligheden te benadrukken;
• een kruisfase waarin de enige voedingsmiddelen die verantwoordelijk zijn voor de problemen worden vermeden.

Waar kun je deze suikers vinden?

Deze suikers zitten in bepaalde groenten, fruit, zetmeelrijke voedingsmiddelen of oliehoudende vruchten.

Daarom is het belangrijk dat een professional je helpt bij het opstellen van dit protocol om elk risico op tekorten te vermijden.

Het is niet van toepassing op vetten (boter, oliën, margarines, enz.) of eiwitrijke voedingsmiddelen zoals eieren, vlees of vis, die weinig of geen koolhydraten bevatten.

Wat betreft de verschillende suikers:

• Fructaan komt voornamelijk voor in granen zoals gerst, rogge en tarwe, en ook in bepaalde groenten zoals asperges, artisjokken, uien en aardperen, of in chocolade.
• Galactaan zit vooral in peulvruchten (kikkererwten, kidneybonen, linzen, enz.).
• Lactose zit in melk, fromage frais en crème fraîche. Yoghurts worden over het algemeen beter verdragen. De meeste kazen bevatten weinig of geen lactose en worden dus goed verdragen.
• Polyolen, ook wel ‘alcoholische suikers’ genoemd, zitten vooral in ‘suikervrije’ industriële producten zoals kauwgom en snoep. De meeste steenvruchten, zoals kersen, abrikozen, perziken en pruimen, en sommige groenten, zoals bloemkool en champignons, zijn ook rijk aan polyolen.
• Fructose zit vooral in fruit zoals appels, peren, mango’s en watermeloen, en ook in honing en agavesiroop.

Veel voedingsmiddelen bevatten ook weinig FODMAPs, in elke voedingsmiddelenfamilie.

Hier is een niet-uitputtende lijst:

• Fruit: citrusvruchten zoals sinaasappels en mandarijnen, en bepaalde rode vruchten zoals aardbeien en frambozen.
• Groenten: aubergines, wortelen, sperziebonen, sla, enz.
• Zetmeel: rijst, quinoa, aardappelen, enz.
• Zuivelproducten: kazen, lactosevrije producten, enz.

Als je vermoedt dat je last hebt van het prikkelbare darmsyndroom, is dit protocol perfect uitvoerbaar met de hulp van een getrainde professional.

Om je te helpen als aanvulling

Er zijn verschillende probioticareeksen speciaal voor het prikkelbare darmsyndroom verkrijgbaar bij de apotheek. Ze worden vaak ingenomen als een kuur van 20 dagen, tijdens de maaltijd.

Daarnaast kunnen digestieve infusies de symptomen helpen verlichten, net als essentiële oliën die oraal worden ingenomen of gemasseerd. Pas op voor de kamille en venkel die vaak voorkomen in ‘lichte spijsvertering’ kruidentheemengsels, die rijk zijn aan FODMAPs en daarom de symptomen kunnen verergeren.

Tot slot is het verband aangetoond tussen stress en het prikkelbare darmsyndroom. Daarom is het vaak nodig om aan dit punt te werken. Hypnose en zelfhypnosetechnieken zijn effectief gebleken voor deze aandoening.

Samengevat is de behandeling van deze aandoening gericht op het verlichten van ongemakkelijke symptomen en richt zich op 4 punten:

• Een dieet aangepast aan tolerantiedrempels;
• Stress beter leren verdragen;
• Aanvullende microvoeding;
• Medische en medicinale ondersteuning als de resterende symptomen niet worden verlicht.