Intestinale dysbiose

[Artikel bijgewerkt op 11/09/2023]

Darmdysbiose is een stoornis in de bacteriële flora van het spijsverteringskanaal. Oorzaken zijn onder andere chronische stress, voeding en het onterechte gebruik van antibiotica en stimulerende middelen (alcohol). Symptomen van darmdysbiose zijn onder andere buikpijn, een opgeblazen gevoel, verlies van eetlust, diarree of verstopping. Probiotica en een aangepast dieet worden gebruikt om zieke darmen te behandelen. Dysbiose kan leiden tot ernstigere ziekten, zoals coeliakie of het prikkelbare darmsyndroom.

Wat is darmdysbiose?

Het menselijke spijsverteringskanaal, dat zich in een kleine ruimte in het lichaam bevindt, speelt een belangrijke rol bij de opname van voedingsstoffen in de vorm van voedsel. Maar dit is niet zijn enige rol. Het meeste lymfeweefsel bevindt zich in het spijsverteringsstelsel. Lymfocyten zijn verantwoordelijk voor de immuniteit van ons lichaam.

De darmflora is daarom verantwoordelijk voor de bescherming tegen ziekteverwekkers. Deze micro-organismen die schadelijk zijn voor de mens kunnen ons lichaam ook binnendringen via ons voedsel. De stoffen in onze medicijnen kunnen ook een negatief effect hebben op de darmflora, waardoor het aantal bacteriën van het geslacht Lactobacillus afneemt. Deze bacteriën leven in het spijsverteringskanaal en hebben beschermende functies.

Een tekort aan deze kostbare bacteriën leidt tot een ontregeling van de darmflora en dus tot darmdysbiose. Dysbiose komt bij veel mensen periodiek voor. Het kan echter erg vervelend en moeilijk te reguleren zijn.

Oorzaken van darmdysbiose

Veel factoren kunnen de ontwikkeling van darmdysbiose beïnvloeden.

De meest voorkomende oorzaken van darmdysbiose zijn langdurige antibioticatherapie en slechte voeding.

Antibiotica helpen ons om schadelijke ziekteverwekkers te bestrijden, maar ze vernietigen ook de nuttige darmbacteriën die de immuniteit ondersteunen. Protonpompremmers, d.w.z. medicijnen tegen brandend maagzuur en pijnstillers, hebben ook een vernietigend effect op de darmflora.

De bacteriën die aanwezig zijn in het darmslijmvlies zijn waardevol omdat ze :

• helpen bij het verteringsproces
• de vorming van noodzakelijke vitaminen vergemakkelijken
• fungeren als een beschermend schild voor het darmepitheel tegen ziekteverwekkende stoffen;
• gifstoffen neutraliseren
• de werking van geneesmiddelen ondersteunen
• verbeteren de werking van het immuunsysteem in het darmslijmvlies.

Meestal zijn de oorzaken van dysbiose meervoudig en langdurige antibioticatherapie is het laatste stadium dat leidt tot darmdysbiose. Darmen zonder nuttige bacteriën kunnen hun immuunfunctie niet goed uitvoeren. Om hun werk te ondersteunen, moet een probiotische behandeling (probiotische therapie) worden toegepast.

Ondervoeding kan ook bijdragen aan dysbiose. Een lage inname van voedingsvezels, overmatige consumptie van sterk bewerkte voedingsmiddelen, overmatig alcoholgebruik en weinig waterconsumptie kunnen de darmmicrobiota ernstig beschadigen. Een stressvolle levensstijl en milieuvervuiling hebben ook invloed op de darmflora.

Probiotica helpen om de darmflora die door antibiotica is vernietigd, te herstellen. Ze voorzien het lichaam van goede bacteriën zoals Lactobacillus en Bifidobacterium. Deze bacteriën helpen om de spijsvertering weer normaal te maken.

Symptomen

Symptomen van darmdysbiose zijn onder andere

• maagklachten en winderigheid
• diarree of constipatie
• veranderingen in de consistentie van de ontlasting
• misselijkheid
• braken;
• gewichtsverlies;
• groeiachterstand;
• gebrek aan eetlust;
• brandend maagzuur.

De symptomen zijn zo verontrustend dat ze niet genegeerd kunnen worden. Onbehandelde dysbiose kan zich ontwikkelen tot ernstigere ziekten zoals infecties, maag- en darmziekten en chronische ziekten van de lever, nieren, huid en luchtwegen. Als het onbehandeld blijft, kan het ook leiden tot aandoeningen van het immuunsysteem zoals coeliakie, voedselintolerantie, reumatoïde artritis en terugkerende infecties.

Diagnose

Als darmdysbiose wordt vermoed, moet er een ontlastinganalyse en een ontlastingkweek worden uitgevoerd. Groepen micro-organismen moeten worden gekwantificeerd:

• Normale residente flora: o.a. E. coli, Enterococcus sp. Lactobacillus sp., Bifidobacterium sp., Bacteroides sp;
• Micro-organismen van voorbijgaande aard: Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas sp., Staphilococcus sp. Streptococcus sp., lactosenegatieve E. coli, enz.
• Enteropathogene flora: Salmonella sp, Yersinia sp, enz.
• Gisten: Candida sp;
• Schimmels: Aspergillus sp;
• Parasieten en virussen als een verder gevorderde dysbiose wordt vermoed.

Ontlasting wordt als normaal beschouwd als het optimale concentraties van de volgende micro-organismen bevat:

• E. coli:
• Enterococcus sp;
• Lactobacillus sp;
• Bifidobacterium sp;
• Bacteroides sp. en Prevotella sp.

Behandeling

Zodra de definitieve diagnose van darmdysbiose is gesteld, is het belangrijkste doel van de behandeling om de darmflora weer in evenwicht te brengen. Het doel is om de beste omstandigheden te creëren voor het normaliseren van de darmpermeabiliteit, motiliteit, stofwisseling en andere darmfuncties. Een natuurlijke manier om dit evenwicht te bereiken is het toedienen van probiotica.

Probiotica zijn (meestal) orale middelen die stammen van Lactobacillus en Bifidobacterium bevatten. Wanneer ze in de darmen worden gebracht, helpen ze deze opnieuw te koloniseren met nuttige micro-organismen en beschermen ze zo tegen ziekteverwekkende indringers. Als je een oraal probioticum kiest, controleer dan of het levende bacterieculturen bevat. Probiotica zijn volledig onschadelijk voor de gezondheid. Het voordeel van orale probioticapreparaten is ongetwijfeld dat ze gebruikt kunnen worden tijdens een antibioticatherapie.

Hoe kan darmdysbiose worden voorkomen?

Om darmdysbiose te voorkomen, moeten we prioriteit geven aan plantaardig voedsel. We moeten ervoor zorgen dat onze voeding voornamelijk bestaat uit fruit en groenten, peulvruchten, natuurlijk gedroogd fruit, volle granen, knollen en zaden. Dit is een van de beste manieren om voor onze microbiota te zorgen.

Aan de andere kant moet je je consumptie van dierlijke eiwitten beperken. Je moet al je eiwitten uit plantaardig voedsel halen. Als je echter ook dierlijke eiwitten wilt consumeren, moet je dat vooral met mate doen. De beste opties zijn kleine blauwe vis en biologische eieren. Verwerkt rood vlees moet je zoveel mogelijk vermijden of beperken.

Eet vetten van goede kwaliteit. Extra vergine olijfolie, walnoten, avocado’s en oliezaden (lijnzaad, sesamzaad, pompoenzaad, zonnebloemzaad) hebben een uitstekend lipidenprofiel. Bovendien zijn deze voedingsmiddelen rijk aan polyfenolen, die een gunstig effect hebben op onze microbiota. Walnoten bijvoorbeeld, vooral amandelen en pistachenoten, hebben een krachtig prebiotisch effect. Bovendien lijkt het eten ervan de aanwezigheid van Lactobacillus en Bifidobacterium in onze darmmicrobiota te verhogen.

Kook voedsel op een gezonde manier. Stomen, blancheren, roerbakken en stoven op een laag vuur zijn de beste opties. Op deze manier kunnen we meer profiteren van de fytochemische verbindingen in groenten.

Vermijd stress, roken, alcohol en een zittende levensstijl. Regelmatige lichaamsbeweging heeft een positief effect op onze darmmicrobiota. Reden te meer om lichamelijk actief te zijn.